Ông bà ta ngày xưa rất quan tâm tới những tiêu chí trong việc
dựng vợ gả chồng cho con cái. Nào là “Tam tòng, tứ đức”, là “Môn đăng
hộ đối”, là “Lấy vợ xem tông lấy chồng xem giống”, là “Mua heo
lựa nái, mua gái lựa dòng”, hay là “Mua thịt thì chọn miếng mông, lấy
chồng thì chọn con tông nhà nòi” vv. Việc cưới gả xem ra đã định sẵn như
thế nên các bạn trẻ ít có chọn lựa nào khác. Vì thế cha mẹ đặt đâu, con ngồi
đó!
Ngày nay, việc chọn lựa bạn đời xem ra khác xưa nhiều. Các bạn
trẻ quan tâm nhiều hơn đến các yếu tố liên quan đến tâm sinh lý, tính cách,
hoàn cảnh kinh tế, sự nghiệp, địa vị xã hội, ngoại hình, truyền thống gia đình,
tôn giáo vv. Nói gì thì nói, việc tìm hiểu để có quyết định chọn lựa đúng đắn
người bạn đời là điều rất quan trọng cho đời sống hôn nhân sau này. Bởi “Hôn
nhân không thể hạnh phúc nếu trước khi lấy nhau hai người không biết rõ tính
tình, thói quen và tính cách của nhau” (H. de Balzac).
Vậy theo thiển ý, để chọn được người bạn đời xứng hợp cho mình
sau này, mong có được một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc lâu dài, chúng ta thử
gợi ý một số tiêu chuẩn sau đây:
* Có nhận thức đúng đắn về mục đích của hôn nhân.
Giáo lý Công giáo dạy rằng: “Tự bản chất, hôn nhân hướng đến
thiện ích của đôi vợ chồng, (đến) việc sinh sản và giáo dục con cái. Hôn nhân
giữa những người đã chịu phép thánh tẩy được Chúa Kitô nâng lên hàng bí tích”
(x. GLHTCG số 1660, TTGM Sg 1997). Trên thực tế, nhiều bạn trẻ, vì quá nóng
vội, muốn cưới liền tay, nên đã không kịp suy nghĩ thấu đáo về mục đích chính
yếu của hôn nhân. Có người nghĩ hôn nhân là để có con nối dõi tông đường hay
đơn giản là để có một bé yêu cho vui cửa vui nhà. Cũng có người chỉ nghĩ đến
thỏa mãn đam mê xác thịt, giải quyết hợp pháp những đòi hỏi về sinh lý nam nữ…
Thực ra không phải vậy. Một cuộc hôn nhân nghiêm túc đòi hỏi
trước khi kết hôn bạn phải có một nhận thức đúng đắn về mục đích của hôn nhân
gia đình qua đó bạn sẽ tự trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng, thái độ
cần thiết để đảm nhận những trọng trách, vai trò trong đời sống gia đình mình
sau này. Thư mục vụ HĐGMVN năm 2002 đã nhắc nhở như sau: “Theo ý định của
Thiên Chúa, hôn nhân là nền tảng cho một cộng đoàn rộng lớn hơn, tức là gia
đình. Nhờ hôn nhân mà đôi bạn trở thành cha mẹ, lãnh nhận nơi Thiên Chúa quà
tặng là những người con. Khi cha mẹ yêu thương con cái, họ trở thành dấu chỉ
hữu hình của tình yêu Thiên Chúa đối với con người. Khi cha mẹ chăm sóc con
cái, họ làm thành một cộng đồng hiệp thông những ngôi vị. Chính sự hiệp thông
mật thiết trong gia đình Kitô giáo là hình ảnh sự hiệp thông giữa Ba Ngôi Thiên
Chúa…” (x. tài liệu đd số 7).
Một khi hiểu đúng ý nghĩa, mục đích của hôn nhân theo tinh thần
Kitô giáo, chúng ta sẽ thực hiện trọn vẹn những nhiệm vụ cao cả của mầu nhiệm
và bí tích hôn phối mà hai bạn sẽ long trọng cử hành trong ngày hôn lễ.
* Có tự do chọn lựa.
Chúng ta đều biết rằng tình yêu không tự do là tình yêu giả dối
và không bền vững. Chính vì lý do này mà trong nghi thức hôn phối, đôi bạn phải
tuyên thệ trước cộng đoàn và đại diện Hội thánh Chúa là họ hoàn toàn có tự do
yêu thương và đến với nhau. Sự tự do này phải bắt đầu từ khi tình yêu nẩy nở
trong hai người và sẽ mãi mãi tồn tại. Thực tế là nhiều trường hợp sau kết hôn
một thời gian, khi phải nói lời chia tay, đôi bạn thường vịn vào lý do bị ép
buộc một cách nào đó để từ chối tiếp tục sống chung trong đời vợ chồng. Có thể
điều đó là sự thật, nhưng cũng có thể là lý do được ngụy tạo để dễ dàng đường
ai nấy đi…
Trên thực tế, nhiều cặp vợ chồng sống với nhau chỉ vài ba năm là
quyết định ly hôn. Tại sao vậy? Bởi có những bạn trẻ khi yêu nhau họ không
thoát khỏi những ảo tưởng và sai lầm về hôn nhân, về người bạn đời mà họ sắp
kết hôn. Có người vì ham mê chút ngoại hình mà chấp nhận ăn đời ở kiếp với
người mà họ nghĩ rằng sẽ là bạn đời đích thực của mình. Như có câu: “Đừng
tham da trắng tóc dài, đến khi nhỡ bữa chẳng mài mà ăn” hay “Biết bao
đàn ông chỉ yêu một má lúm đồng tiền mà dại dột cưới nguyên cả một cô gái”
(S. Leacock). Tình yêu chính đáng phải xuất phát từ con tim và trở về con tim.
Và tình yêu đẹp nhất, bền vững nhất là tình yêu của những trái tim tự do.
Hãy sáng suốt chọn lựa một nửa của mình bằng một tình yêu trong
sáng, tự do.
* Sẵn sàng chấp nhận người kia là bạn đời duy
nhất của mình.
Trong hôn nhân không có việc đứng núi này trông núi kia hay bắt
cá nhiều tay được. Tình yêu trong hôn nhân là duy nhất giữa một người nam và
một người nữ. Qua bí tích hôn phối, hai bạn nên một trong tình yêu tự do, chung
thủy và bền vững. Chúa đã nói: “Họ không còn là hai, nhưng chỉ là một xương
một thịt” (Mt 19,6). ĐGH Gioan Phaolô II cũng đã nhắc nhở: “Nhờ tính
cách bí tích của hôn nhân, đôi bạn được liên kết với nhau một cách chặt chẽ
không thể tháo gỡ được…” (x. Tông huấn về những bổn phận của gia đình
Kitô hữu, số 13).
Do đó trước khi quyết định kết hôn, hai bạn cần xác tín rằng
người bạn tình mà họ chọn lựa sẽ là người bạn đời duy nhất và đáng được tôn
trọng như một người bạn đường không thể thiếu trong cuộc sống sau này. Những ai
thiếu sự kiên định trong cuộc sống sẽ dễ dàng bị chao đảo bởi những xung đột
tất yếu trong đời sống vợ chồng. Và chính họ cuối cùng sẽ phản bội lại lời thề
hứa chung thủy mà họ đã chính thức tuyên xưng trong ngày hôn lễ.
* Có phẩm chất đạo đức tốt.
Hoàng đế Napoléon có nói: “Một người đàn bà đẹp làm thỏa mắt.
Đó là một trang sức. Một người đàn bà tốt làm đẹp lòng. Đó là cả một kho
tàng”. Phẩm chất đạo đức trong hôn nhân là viên ngọc quý không gì sánh ví
được. Thực tế cho thấy đàn ông giỏi giang thông thái mà không đạo đức thì là kẻ
nham hiểm. Đàn bà xinh đẹp lộng lẫy mà không đạo đức thì là người lừa dối. Hôn
nhân không đạo đức là ngục tù chôn vùi tình yêu. Gia đình không đạo đức gây nên
thảm kịch cho nhiều người…
Thánh Phaolô đã có lời khuyên thiết thực sau: “Anh em là
những người được Thiên Chúa tuyển lựa, hiến thánh và yêu thương. Vì thế, anh em
hãy có lòng thông cảm, nhân hậu, khiêm nhu, hiền hòa và nhẫn nại. Hãy chịu đựng
và tha thứ cho nhau, nếu trong anh em người này có điều gì phải trách móc người
kia. Chúa đã tha thứ cho anh em, thì anh em cũng vậy, anh em phải tha thứ cho
nhau. Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái: đó là mối dây liên kết
tuyệt hảo…” (x. Cl 3,12-14).
Nhìn vào các gia đình sống chung quanh ta, nếu cặp vợ chồng nào
sống đạo đức, luôn chu toàn luật Chúa và Hội thánh, biết thực thi bác ái thì
bảo đảm họ được Chúa chúc phúc và được hạnh phúc mãi mãi bên nhau.
* Có nhân đức khôn ngoan và óc phán đoán tốt.
Sách Châm ngôn (Cựu Ước) có câu: “Phụ nữ khôn ngoan xây dựng
cửa nhà, phụ nữ dại dột tự tay phá đổ” (Cn 14,1). Sự khôn ngoan vẫn được
coi là một trong bốn nhân đức cột trụ cần thiết cho đời sống vợ chồng (Khôn
ngoan, Công chính, Can đảm và Tiết độ). Người khôn ngoan biết cách ứng xử sao
cho hợp tình, hợp lý, đúng người, đúng việc. Người khôn ngoan biết phân định
đâu là lẽ phải, đâu là điều sai quấy.
Nhiều cặp vợ chồng vì phán đoán sai lạc nên đã gây tổn thương
không ít mối quan hệ phu thê. Chuyện bé thì xé ra to. Chuyện nghiêm túc thì lại
coi thường, xem nhẹ. Trong đời sống chung, mỗi người đều phải ứng xử sao cho
thật khôn ngoan, thông minh, nhạy bén nhờ đó mối quan hệ được luôn bền chặt và
thoải mái. Bên cạnh đó, óc phán đoán quân bình sẽ giúp họ tránh được những va
chạm đáng lẽ ra không nên có trong cuộc sống vợ chồng. Ca dao VN có câu: “Chồng
giận thì vợ bớt lời, cơm sôi nhỏ lửa một đời chẳng khê”.
Ai cũng biết rằng hôn nhân là một biến cố hệ trọng nhất đời, vì
thế việc chọn lựa một người bạn đời đòi hỏi mỗi người phải cân nhắc, suy nghĩ,
bàn hỏi và cầu nguyện thật nhiều. Ước mong sự chọn lựa của chúng ta phải thật
tự do, sáng suốt và trách nhiệm cao./.
Aug. Trần Cao Khải
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét