THẾ GIỚI “NGOÀI ĐƯỜNG” VÀ THẾ GIỚI “TRONG NHÀ”

 

Mon, 30/01/2023 -  Đức Hữu

THẾ  GIỚI  “NGOÀI  ĐƯỜNG”  VÀ  THẾ  GIỚI  “TRONG  NHÀ”

Đời sống con người bôn ba lo lắng rất nhiều chuyện, nhưng mà căn bản đời sống con người có lẽ chỉ có một bài toán mà thôi. Chỉ có một bài toán căn bản của đời người và cuộc đời con người ra như thế nào cũng là do ta giải bài toán căn bản của đời người.

Cuộc đời con người ta có hai cái nhu cầu lớn: Nhu cầu khẳng định chính mình và nhu cầu được nguời khác chấp nhận. Khẳng định chính mình và cần được người khác chấp nhận có kẻ thì giải quyết bài toán đời mình bằng công thức: “Bạn phải khẳng định bạn để người khác chấp nhận bạn”. Có kẻ khác thì giải quyết đời mình theo kiểu: “Bạn được chấp nhận và bạn khẳng định bạn để trả nghĩa ân tình.”

Hai cách giải quyết đó có lẽ cũng tương ứng với hai môi trường khác nhau. Môi trường ở ngoài đường là nơi mà người ta bị thúc bách phải giải quyết cuộc đời của mình theo cái kiểu thứ nhất, nghĩa là bạn phải khẳng định bạn để bạn được người khác chấp nhận bạn. Ra đường bạn phải tỏ ra có cái gì đó là bạn giỏi giang một chút, đẹp một chút, hơn người khác như thế nào đó để bạn được người khác chấp nhận, tôn trọng hay là yêu mến. Bạn phải đẹp cho người khác quý mến, phải có tài để người khác phục, phải có địa vị người khác mới kính nể, phải có tiền hoặc là phải đức độ để được người khác tôn trọng. Người ta giải quyết cuộc đời bằng cách phải thế nào đó thì mới đáng được người khác yêu thương, tôn trọng, quý mến, chấp nhận.

Tuy nhiên, cách giải quyết đó không đi đến kết quả, không đi đến đáp số chân thật được. Bạn đẹp và người khác xun xoe ở xung quanh bạn. Nhưng hãy coi chỉ họ chỉ xun xoe vì cái sắc đẹp của bạn thôi, và lúc nào đó bạn hết đẹp thì ngừi khác sẽ không còn gì để chú ý tới bạn nữa. Bạn chỉ cần anh đẹp thôi bây giờ không đẹp nữa bạn khẳng định bạn bằng cái gì?

Người ta thường nói kiếm củi ba năm dại một giờ. Thế giới “bên ngoài” là thế giới người ta chạy theo bài toán rằng bạn phải khẳng định bạn để bạn không bị người khác thương hại, bạn phải chứng tỏ bạn đáng được người ta kính nể yêu mến hay là tôn trọng bản thân bạn. Con đường đó không đưa tới đáp số chân thật bởi vì chính bản thân của mình là cái căn cốt nhất không được chấp nhận. Còn thế giới thứ hai thì người ta giải quyết bài toán đời mình một cách ngược lại rằng bạn được chấp nhận như là một sự tặng ban nhưng không. Bạn được chấp nhận và bạn phải tỏ ra tốt lành, bạn phải tỏ ra có tài, bạn phải cái hay cái đẹp… không phải để đổi lấy cái điều mà người ta chấp bạn mà mà để lại vui lòng người đã chấp nhận bạn. Đây có lẽ là một thế giới của tình nghĩa. Thế giới đó ở trong gia đình, ở trong gia đình theo nghĩa ta được chấp nhận vì là ta có như chính ta là. Ta là đứa con, tự nhiên cha mẹ chấp nhận và không cần lý do. Và đứa con nào bảo rằng là phải lấy được điểm mười thì mới được chấp nhận là con, mới được ở nhà mới, được ăn cơm trong nhà, đứa đó không phải là con. Nhưng mà đứa con nào hiểu ra mình đã được là con cái trong nhà, phải ráng lấy điểm mười cho bố mẹ vui, thì sự khẳng định mình đó không phải để đổi lấy cái điều chấp nhận mà là để tri ân, để đáp lại tình nghĩa.

Thế giới “ngoài đường” là nơi mà sự đổi chác ngự trị. Thế giới “trong nhà” là thế giới của sự tặng ban. Cha mẹ đón nhận con cái là đón nhận nhưng không, vợ chồng đón nhận nhau là đón nhận cái bản thân của nhau. Lúc có tài cũng vui mà lúc không còn tài năng nữa thì vẫn là vợ, vẫn là chồng, vẫn là bố, vẫn là mẹ, vẫn là con bạn. Thế giới “trong nhà” tặng ban một sự chấp nhận bản thân cho nhau, để rồi người thân yêu của mình lại tặng lại cho mình bằng một sự khẳng định tài năng, đức độ hay vẻ đẹp. Suy cho cùng, đồng tiền trao cho nhau không phải để đổi gì hết, mà là để đáp lại tình nghĩa mà mình đã được một cách nhưng không. Thế giới “trong nhà” biểu lộ một cái tinh thần mới mà ta có thể so sánh được với Giao ước mới và thế giới “ngoài đường” là bầu không khí Giao ước cũ.

Lời Chúa hôm nay, Chúa Giêsu công bố Hiến chương Nước Trời. Nước Trời là nước của Chúa và quy luật mới là quy luật của tình nghĩa mà Chúa mời gọi con người ta bước vào, không phải bằng một sự đổi chác nữa mà là bằng một sự tặng không Thiên Chúa dành cho chúng ta. Đức Giêsu Kitô tặng không Ơn Cứu độ của Ngài cho những ai hiểu ra mình được mời gọi để sống trong gia đình của Chúa, không phải để đấu đá tranh giành hơn thua và vênh váo tự hào như là những người biệt phái và kinh sư.

Chúa Giêsu công bố những biến cố trong Hiến chương Nước Trời, mà điều đầu tiên hết tức là điều toát lược toàn bộ tám mối phúc: “Phúc cho những ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ.” Những người có tâm hồn nghèo khó là tâm hồn được Thánh Thần Chúa tác động để hiểu ra mình nghèo khó. Đó là điều cơ bản đối với nhau, đối với những người thân trong thế giới tình nghĩa. Đừng tưởng rằng có tài, có đức độ, có vẻ đẹp, bạn có thể mua lấy, đổi lấy cái sự chấp nhận của người khác.

Thế giới “trong nhà” là nơi mà mỗi người phải hiểu ra rằng là bạn được đón nhận bởi vì bạn nghèo, bạn cần có cha có mẹ và cha mẹ thương bạn như là một sự tặng không. Lời Chúa hôm nay cũng chỉ ra kinh nghiệm hiện sinh ấy. Nước Trời của Chúa là Nước Trời giành cho những người bé mọn và những ai trở nên như trẻ nhỏ sẽ là những người bước vào nước trời của Chúa, bởi Chúa tặng cho ta điều mà con người khao khát.

Cuộc đời con người bôn ba đủ mọi thứ, cuối cùng chính Chúa sẽ hoàn tất khát vọng đó. Chúa đón nhận ta là anh em của Ngài và là con của Chúa Cha. Bước vào thế giới Nước Trời, mỗi người chúng ta hiểu ra rằng là mình được Chúa đi bước trước và tặng ban nhưng không phẩm vị làm con cái Thiên Chúa. Khi được Chúa gọi thì có mấy người lại là kẻ khôn ngoan đâu, có mấy người là quyền thế đâu, có mấy người là quý phái đâu! Toàn là dân nghèo được Chúa gọi, Chúa tặng nhưng không địa vị làm con của Thiên Chúa.

Nước Trời không bao giờ mua được bằng công đức của cá nhân. Trên hết, ta hãy sống trong tâm tình tri ân, bởi vì Chúa đã thương ta trước, ta trả nghĩa cho Chúa bằng một chút tấm lòng thành, một chút nỗ lực, không bằng thái độ vênh váo mà là thái độ của một người nghèo vì đã được tặng không phẩm vị làm con của Chúa Cha.