Những hiểu lầm phổ biến về văcxin

Những  hiểu  lầm  phổ  biến  về  văcxin

(Thứ năm, 31/12/2015-VnExpress.net)

 Tiêm văcxin là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất. Ảnh: baodansinh.

Không cần tiêm văcxin, chỉ cần giữ vệ sinh cá nhân tốt thì sẽ không bị bệnh, là quan niệm sai lầm phổ biến nhất.

 

Theo Health Sina, có 8 cách hiểu sai về văcxin phổ biến như:

Tiêm văcxin không cần thiết, giữ vệ sinh cá nhân và sát trùng tốt thì sẽ không bị bệnh 

Cách hiểu này hoàn toàn sai. Sự thật là giữ vệ sinh tốt, dùng xà phòng rửa tay và nước sạch giúp bảo vệ con người khỏi các bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên thực tế con người vẫn có nguy cơ mắc nhiều loại bệnh truyền nhiễm bất kể có vệ sinh sạch sẽ thế nào. Nhiều nghiên cứu cho thấy con người có nguy cơ mắc những bệnh đã tiêm chủng như bại liệt, sởi nếu như ngừng lộ trình tiêm văcxin phòng bệnh theo khuyến cáo.

Văcxin thường gây hại cho sức khỏe và tác dụng phụ dài hạn, thậm chí tử vong

Quan niệm này là sai. Thực tế văcxin an toàn và đạt tiêu chuẩn kiểm nghiệm rất gắt gao của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các cơ quan y tế của từng quốc gia. Hầu hết tác dụng phụ của văcxin thường nhẹ và tạm thời, như tay đau hoặc sốt nhẹ, còn các trường hợp nặng cực kỳ hiếm và được theo dõi điều tra một cách cẩn thận. Nếu không tiêm văcxin, sức khỏe của bạn có nguy cơ bị đe dọa bởi tác dụng phụ nghiêm trọng của một căn bệnh có thể phòng ngừa được như bệnh bại liệt gây tê liệt, sởi gây viêm não và mù lòa, thậm chí dẫn đến tử vong.

Văcxin kết hợp nhiều kháng nguyên phòng bệnh sẽ gây hội chứng trẻ đột tử sơ sinh (SIDS)

Nhiều người cho rằng loại văcxin có nhiều công dụng trong một mũi tiêm có khả năng chống lại các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt song làm tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh. Đây là cách hiểu sai lầm. Trên thực tế không có mối liên hệ nhân quả nào giữa văcxin và chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Có khả năng văcxin này được tiêm cho em bé bị hội chứng SIDS nên dẫn đến tử vong. 

Điều quan trọng phụ huynh cần nhớ là những căn bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt mới là mối đe dọa đáng sợ đến tính mạng hoặc gây tàn phế nghiêm trọng ở các bé chưa được tiêm chủng. Thực tế cho thấy sau mỗi giai đoạn con người quay lưng với văcxin thì dịch bệnh lại bùng phát.

Tiêm cho trẻ nhiều loại văcxin khác nhau cùng một lúc làm tăng nguy cơ gây ra tác dụng phụ và quá tải hệ thống miễn dịch của cơ thể

Các bằng chứng khoa học cho thấy tiêm nhiều loại văcxin cùng một lúc không có bất kỳ ảnh hưởng xấu nào đến hệ thống miễn dịch của trẻ. Lợi thế quan trọng của việc tiêm nhiều loại văcxin cùng một lúc là thăm khám ít hơn, giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc, trẻ em có nhiều khả năng để hoàn thành tiến độ tiêm chủng khuyến cáo.

Bệnh cúm chỉ là một mối phiền toái phổ biến và văcxin không thực sự hiệu quả

Thực tế cúm là một loại bệnh nghiêm trọng gây tử vong 300.000 đến 500.000 người trên thế giới mỗi năm. Phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người cao tuổi có sức khỏe kém và bất cứ ai bị tình trạng mãn tính, hen suyễn hoặc bệnh tim đều có nguy cơ bị nhiễm trùng, tử vong cao. Tiêm chủng là cách tốt nhất để giảm nguy cơ bị cúm nặng và lây lan cho người khác. Hiện nay chưa có thuốc chủng ngừa cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, do vậy tiêm chủng cho phụ nữ mang thai là cách tốt nhất để bảo vệ trẻ sơ sinh. 

Tạo miễn dịch thông qua bệnh tự nhiên tốt hơn tiêm văcxin

Sự thật là văcxin tương tác với hệ thống miễn dịch gây ra phản ứng miễn dịch tương tự như được tạo ra bởi sự lây nhiễm tự nhiên, nhưng không gây bệnh hoặc gây biến chứng. Ngược lại, cái giá phải trả để có được khả năng miễn dịch tự nhiên do nhiễm trùng có thể dẫn đến trí tuệ chậm phát triển nếu là nhiễm Haemophilus influenzae tuýp B (Hib), dị tật bẩm sinh do rubella, ung thư gan do virus viêm gan B hoặc tử vong do bệnh sởi.

Văcxin chứa thủy ngân gây nguy hiểm cho sức khỏe

Sự thật: Thiomersal là một chất hữu cơ (thủy ngân được bổ sung vào một số loại văcxin như chất bảo quản). Không có bằng chứng nào cho thấy thiomersal sử dụng trong văcxin gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.

Văcxin gây ra tự kỷ

Các nghiên cứu năm 1998 nêu lên quan ngại về mối liên hệ giữa văcxin phòng bệnh sởi và quai bị (MMR) với chứng tự kỷ. Các bài báo trên một số tạp chí dẫn lại nghiên cứu này đã bị gỡ bỏ vì có sai sót nghiêm trọng. Tuy vậy hệ lụy của bài báo đã đăng gây hoảng loạn dẫn đến giảm tỷ lệ tiêm chủng trong cộng đồng. Ngày nay các nhà khoa học đều khẳng định không có bằng chứng nào về mối liên hệ giữa văcxin MMR và bệnh tự kỷ hoặc các rối loạn tự kỷ.

Mai Loan