Thứ bảy, 5/8/2023, VnExpress.net

Xơ  vữa  động  mạnh - kẻ  giết  người  thầm  lặng

Xơ vữa động mạch là nguyên nhân gây các cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não, song diễn biến âm thầm, khi phát hiện bệnh đã trở nặng.

Thông tin được GS.TS Trương Quang Bình, Chủ tịch Phân hội xơ vữa động mạch Việt Nam, cho biết tại Đại hội ra mắt và Hội nghị khoa học thường niên lần thứ nhất của Phân hội, ngày 5/8. Hội nghị có 60 bài báo cáo của các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực tim mạch trong nước và quốc tế, tập trung các chủ đề về xơ vữa động mạch.

"Xơ vữa có thể xảy ra ở mọi động mạch thuộc bất cứ vị trí nào trên cơ thể nhưng nghiêm trọng nhất khi gây tắc nghẽn hoạt động cung cấp máu cho tim và não, dẫn đến tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, đột quỵ", GS Bình nói, thêm rằng mỗi năm có hơn 200.000 người Việt qua đời vì bệnh tim mạch, gấp đôi số người mất vì ung thư, song nhiều người vẫn chủ quan về căn bệnh này.

Người dân đo huyết áp tại Viện Tim mạch Quốc gia. Ảnh:Lê Nga

Xơ vữa động mạch xảy ra khi các động mạch bị tắc nghẽn bởi các mảng bám được hình thành từ các chất béo, cholesterol, canxi và các chất khác, tích tụ trong thành động mạch. Theo thời gian, các mảng bám xơ cứng lại, thu hẹp động mạch và hạn chế lưu lượng máu. Khi những mảng chất béo này vỡ ra sẽ hình thành một cục huyết khối (cục máu đông) gây tắc nghẽn, thậm chí chặn dòng chảy của máu.

Nếu như huyết khối xảy ra ở một trong hai động mạch vành chính cung cấp máu cho tim sẽ dẫn đến nhồi máu cơ tim; xảy ra ở một trong những động mạch đến não sẽ gây đột quỵ; xảy ra trong các động mạch ở các chi có thể dẫn đến bệnh động mạch ngoại biên.

Theo GS Bình, xơ vữa động mạch được coi là "kẻ giết người thầm lặng", do thường không gây các triệu chứng cho đến khi ở giai đoạn nặng. Lúc này, tình trạng hẹp động mạch nặng khiến lưu lượng máu bị gián đoạn, không thể vận chuyển đến các cơ quan và mô.

Ở giai đoạn sớm, bệnh chưa có triệu chứng rõ ràng, nhưng lại cần phải chẩn đoán sớm để chữa trị hiệu quả. Do đó, mỗi người cần kiểm tra định kỳ để kịp thời phát hiện nồng độ cholesterol trong máu, từ đó có phác đồ điều trị và thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp.

GS.TS Trương Quang Bình phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Lan Chi

GS Bình cho biết các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì... tạo điều kiện cho các mảng bám tích tụ trong thành động mạch, khiến động mạch bị xơ vữa. Đặc biệt, lối sống ít vận động thể lực, chế độ dinh dưỡng nhiều chất béo, căng thẳng kéo dài... cũng khiến bệnh này trẻ hóa.

Để phòng ngừa, chuyên gia khuyến cáo người dân cần thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ chiên rán, đồ ăn nhanh giàu muối, đường, đồ ăn nhiều cholesterol. Mỗi người nên tập thể dục thường xuyên, duy trì 30 phút mỗi ngày và tối thiểu 5 ngày/tuần, trong đó đạp xe, đi bộ nhanh rất tốt cho sức khỏe tim mạch.

Cần giữ cân nặng hợp lý, bỏ thuốc lá, kiểm soát bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và các bệnh mạn tính khác. Nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện nguy cơ xơ vữa.