CHUYỆN THÁNG MƯỜI
Sat,
02/10/2021 - Trầm Thiên Thu
Tháng Mười về khi trời đất đang giao mùa Thu – Đông, và cũng là Mùa Hoa Thiêng Mân Côi. Từng hạt kinh Mân Côi bé nhỏ nhưng lại chứa chan ơn lành cho những ai siêng năng lần hạt theo lời khuyên của Đức Mẹ. Chuỗi Mân Côi là cầu thang vững chắc dẫn lên Thiên Quốc, là đại lộ dẫn về Nước Trời.
Các thánh cũng đã từng lữ
hành trần gian giống như chúng ta, nhưng các ngài có cách sống khác thường là
luôn sùng kính Đức Mẹ. Thánh Germanô nhận định: “Tôn sùng Đức Mẹ là dấu chỉ
linh hồn có ơn thánh, hay ít nhất cũng sắp được ơn thánh. Con người còn thở chứng
tỏ họ còn sống, tôi tớ Mẹ còn kêu tên Mẹ cũng chứng tỏ họ còn sống, còn hoạt động
và còn được ơn Chúa phù hộ.”
Thánh Piô Năm Dấu khuyên:
“Hãy yêu mến Đức Mẹ và hãy lần chuỗi Mân Côi, vì chuỗi Mân Côi là vũ khí chống
lại sự dữ trong thế giới ngày nay. Mọi ân sủng đều được Thiên Chúa trao ban qua
Đức Mẹ.” Và Thánh GH Gioan Phaolô II cho biết: “Kinh Mân Côi là mầu nhiệm của
các mầu nhiệm. Lần chuỗi Mân Côi là giao phó những gánh nặng cho Thánh Tâm
Thương Xót của Chúa Kitô và Đức Mẹ.”
1. Ý NGHĨA TỪ NGỮ
Trong cuốn Dictionarium
Anamitico Latinum của ĐGM AJ. L. Taberd (năm 1838) không có từ Mân Côi, Văn
Côi, Mai Khôi, Môi Khôi. Đại Nam Quấc Âm Tự Vị của Huỳnh Tịnh Paulus Của, ấn bản
1895-1896, có từ Môi Khôi, được định nghĩa là (1) hoa hồng; (2) loài ngọc qúy.
Ông ghi chú thêm: PHẢI đọc là Mai, KHÔNG NÊN đọc là Môi. Thuật Ngữ Thần Học Anh
Việt của Học Viện Đa-minh (năm 2002) định nghĩa Rosary là Chuỗi Mân Côi do tiếng
Latin Rosarium: Tràng Hoa Hồng. Từ Điển Văn Học Việt Nam của Lm Trần Văn Kiệm
(năm 2007) định nghĩa các từ Mân Côi, Môi Côi, Môi Khôi, Mai Khôi: Hoa Hồng.
Hán Việt đọc là Mai hay
Mân, nhưng Mai là từ đúng nhất. Từ điển của Đào Duy Anh của Ban Tu Thư nghĩa Thục,
và từ điển của Huỳnh Tịnh Paulus Của, chỉ ghi từ Mai. Còn Mân hay Môi chỉ là
cách phát âm khác của Mai. Từ điển của LM Trần Văn Kiệm cũng viết Mai hay Mân
là 玫. Bộ Khang Hy Tự Điển ghi
Mai và Môi là đồng âm. Ngoài ra theo Hán Việt Từ Điển Trích Dẫn thì Mân Côi hay
Văn Côi được viết như nhau 玫 瑰 và có nghĩa là hoa hồng và đá ngọc. Từ điển này cũng
dùng chữ Văn Côi để chỉ sợi vân của ngọc. Như vậy các từ Mân, Môi hoặc Văn chỉ
là âm khác của từ Mai mà thôi.
Tóm lại, theo các từ điển,
từ Mai Côi là đúng nhất. Nhưng xưa nay người ta quá quen với từ Mân Côi, thôi
đành chịu “lấy sai làm đúng” vậy thôi. Chữ nghĩa phức tạp lắm!
2. Ý NGHĨA ĐỜI SỐNG
Ngày nay, thời đại công
nghệ kỹ thuật, có những người cho rằng lần chuỗi Mân Côi là việc chỉ dành cho mấy
người già rảnh rỗi, thậm chí còn mỉa mai những người lần hạt. Thật ra đó là
quan niệm sai lầm và tự biện hộ cho sự lười biếng của mình. Chuyện kể về bác học
danh tiếng Louis Pasteur liên quan chuỗi Mân Côi thế này...
Trên tuyến xe lửa tới
Paris có một thanh niên trẻ ngồi cạnh một ông già. Chỉ ít phút sau khi đoàn tàu
chuyển bánh, ông rút trong túi áo ra một cỗ tràng hạt và cầu nguyện. Người sinh
viên quan sát cử chỉ của cụ già với vẻ bực bội.
Sau một hồi lâu, xem chừng
không thể chịu nổi, anh ta mạnh dạn lên tiếng: “Thưa ông, ông vẫn còn tin vào
chuyện nhảm nhí thế à?” Ông già thản nhiên trả lời: “Đúng vậy, tôi vẫn tin. Còn
cậu, cậu không tin sao?”
Người thanh niên xấc xược
nói: “Lúc nhỏ tôi có tin, nhưng bây giờ làm sao tôi có thể tin vào những chuyện
nhảm nhí ấy được, bởi vì khoa học đã mở mắt cho tôi. Ông cứ tin tôi đi và hãy học
hỏi những khám phá mới của khoa học, rồi Ông sẽ thấy rằng những gì Ông tin từ
trước đến nay đều là những chuyện nhảm nhí hết.”
Ông già nhỏ nhẹ hỏi người
sinh viên: “Cậu vừa nói về những khám phá mới của khoa học, liệu cậu có thể
giúp tôi hiểu được chúng không?” Sinh viên kia nói ngay: “Ông cứ cho tôi địa chỉ,
tôi sẽ gởi sách vở đến cho ông, rồi ông sẽ say mê đi vào thế giới phong phú của
khoa học cho mà xem.”
Ông già thản nhiên từ từ
rút trong túi ra một tấm danh thiếp và trao cho chàng sinh viên. Nhìn tấm danh
thiếp, chàng sinh viên bất ngờ xấu hổ đến nỗi tái mặt và lặng lẽ đi sang toa
khác. Tại sao vậy? Bởi vì tấm danh thiếp ghi rõ ràng: LOUIS PASTEUR – VIỆN
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC PARIS.
Chắc hẳn không mấy người
không nghe danh bác học thiên tài Louis Pasteur, đại ân nhân nhân của nhân loại,
nhưng thiên tài ấy vẫn không ngừng cầu nguyện và say mê Kinh Mân Côi. Nhà toán
học và vật lý học André-Marie Ampère xác định: “Chúng ta chỉ vĩ đại khi chúng
ta cầu nguyện.” Đọc Kinh Mân Côi là một trong những cách cầu nguyện.
Đã hơn một thế kỷ trôi
qua kể từ khi Ðức Maria đã hiện ra tại Fátima, đặc biệt là ngày 13-10-1917,
ngày cuối cùng trong 6 lần hiện ra. Đức Mẹ nhắn nhủ ba lời khuyên quan trọng,
trong đó có lời khuyên liên quan Kinh Mân Côi. Như một mệnh lệnh, Đức Mẹ nói:
“Hãy lần Chuỗi Mân Côi hằng ngày. Hãy cầu nguyện nhiều và dâng các hy sinh để cầu
nguyện cho các tội nhân. Ta là Mẹ Mân Côi. Chỉ có Ta mới có thể cứu các con. Cuối
cùng, Trái Tim Vô Nhiễm của Mẹ sẽ chiến thắng.”
Nguồn gốc lễ Đức Mẹ Mân
Côi là lễ Đức Maria Chiến Thắng, do Đức Piô V (1566-1572) thiết lập để kỷ niệm
cuộc thắng trận của đội hải thuyền Công giáo đối với quân Thổ Nhĩ Kỳ tại vịnh
Lépante ngày 07-10-1571. Năm 1573, Đức Grêgôriô XIII (1572-1585) nâng lên hàng
lễ buộc cho giáo phận Rôma và các Hiệp hội Mân Côi. Đức Clêmentê IX (1667-1669)
đưa lễ này vào Lịch Phụng Vụ và cử hành vào Chúa Nhật đầu tháng Mười theo đề
nghị của Dòng Đaminh.
Năm 1716, sau chiến thắng
quân Thổ Nhĩ Kỳ tại Temeswar và Corfu ở ven biển Hy Lạp, các giáo hữu gọi Đức Mẹ
là Mẹ Chiến Thắng, và rồi Đức Clêmentê XI (1700-1721) truyền cho khắp Giáo Hội
đặc biệt mừng lễ Mẹ Mân Côi hàng năm. Ngày 11-09-1887, Đức Lêô XIII (1810-1903)
nâng lễ Đức Mẹ Mân Côi lên bậc nhì với Thánh Lễ và Kinh Phụng Vụ theo phụng vụ
Dòng Đaminh. Ðức Lêô XIII (1878-1903) phổ cập việc đạo đức này khắp thế giới
qua Thông điệp “Supremi Apostolatus Officio” (Sứ Vụ Tông Đồ Cao Cả) đề cao việc
lần chuỗi Mân Côi trong tháng Mười, và tháng Mười đã trở thành tháng Mân Côi
kính Đức Mẹ. Sau đó, Đức Piô X (1903-1914) lại ấn định mừng lễ Đức Mẹ Mân Côi
vào ngày 07-10 như trước.
Khi xuất hiện lần đầu
tiên trước công chúng trên cương vị Giáo Hoàng ngày 16-10-1978, Thánh Gioan
Phaolô II (1978-2005) đã phó thác sứ vụ của ngài cho Đức Mẹ và gọi Kinh Mân Côi
là “lời kinh kỳ diệu.” Ngài lần chuỗi Mân Côi hằng ngày, và ngài đã đề cao giá
trị của Kinh Mân Côi qua Tông thư “Rosarium Virginis Mariæ.”
Đặc biệt là Đức Mẹ đã xác
nhận Mẹ là Đức Mẹ Mân Côi. Như vậy, chúng ta có thể hiểu rằng Đức Mẹ muốn con
cái tôn kính Mẹ trong tháng Mười, Giáo Hội gọi là Tháng Mân Côi. Theo truyền thống
Công giáo, trước đây Kinh Mân Côi gồm 3 mầu nhiệm – “mùa” hoặc “năm sự” – là
Vui, Thương và Mừng. Từ năm 2002, Đức Gioan Phaolô II thêm Mầu Nhiệm Sáng. Ngài
cho biết: “Kinh Mân Côi là mầu nhiệm của các mầu nhiệm. Lần chuỗi Mân Côi là
giao phó những gánh nặng cho Thánh Tâm Thương Xót của Chúa Kitô và Đức Mẹ.”
Thời các tông đồ chưa có
Kinh Mân Côi, nhưng sách Công vụ Tông đồ cho thấy sự “đồng tâm nhất trí” và “sự
cầu nguyện chuyên cần” của các Tông đồ cùng với một số phụ nữ nhiệt thành lo việc
đạo đức, trong đó có Đức Mẹ và thân nhân của Chúa Giêsu: “Các Tông đồ từ núi
Ô-liu trở về Giêrusalem. Núi này ở gần Giêrusalem, cách đoạn đường được phép đi
trong ngày sa-bát. Trở về nhà, các ông lên lầu trên, là nơi các ông trú ngụ. Đó
là các ông: Phêrô, Gioan, Giacôbê, Anrê, Philípphê, Tôma, Batôlômêô, Mátthêu,
Giacôbê – con ông Anphê, Simôn – thuộc nhóm Quá Khích, và Giuđa – con ông
Giacôbê. Tất cả các ông đều đồng tâm nhất trí, chuyên cần cầu nguyện cùng với mấy
người phụ nữ, với bà Maria – thân mẫu Đức Giêsu, và với anh em của Đức Giêsu.”
(Cv 1:12-14)
Thời gian đó, Chúa Giêsu
mới chịu chết và phục sinh, ai cũng sợ người ta bách hại – nhất là những người
có liên hệ với Chúa Giêsu. Tuy nhiên, sự cùng nhau cầu nguyện đã giúp mọi người
an tâm và tin tưởng vào Thiên Chúa. Việc đọc Kinh Mân Côi chung, chí ít cũng là
hai người, rất cần thể hiện sự đồng tâm cầu nguyện và nhường nhịn – người này
chờ người kia.
Đọc Kinh Mân Côi không chỉ
là suy niệm các mầu nhiệm, tôn vinh Thiên Chúa và chúc tụng Đức Mẹ, mà còn liên
quan “thực tế” về sự liên hệ với nhau: Người này phải biết LẮNG NGHE và CHỜ ĐỢI
người kia. Hai động thái đơn giản nhưng cần thiết, điều đó nhắc nhở chúng ta
cũng phải biết lắng nghe và chờ đợi nhau trong cuộc sống thường nhật. Đó chính
là động thái của tình yêu thương. Không yêu thương thì không thể đồng tâm nhất
trí – và ngược lại. Kinh Mân Côi kéo chúng ta đến gần với nhau hơn – cả tinh thần
và thể lý. Đúng là nhất cử lưỡng tiện, vừa cầu nguyện vừa tập tành nhân đức.
Đức Trinh Nữ Maria là phụ
nữ được Thiên Chúa tuyển chọn làm Mẹ Thiên Chúa. Đức Maria chỉ nhận mình là một
Nữ Tỳ nhưng là một Nữ Tỳ Vĩ Đại. Thật diễm phúc khi chúng ta được trở thành con
cái của Thiên Chúa, và là con cái của Đức Mẹ.
Thật vậy, “để chứng thực
anh em là con cái, Thiên Chúa đã sai Thần Khí của Con mình đến ngự trong lòng
anh em mà kêu lên: ‘Áp-ba, Cha ơi!’ Vậy anh em không còn phải là nô lệ nữa,
nhưng là con, mà đã là con thì cũng là người thừa kế, nhờ Thiên Chúa.” (Gl 4:6-7)
Trên cả tuyệt vời, chúng ta không thể diễn tả niềm hạnh phúc đó, bởi vì đ1 là
niềm hạnh phúc quá lớn lao, vượt ngoài trí tuệ của bất cứ ai thông minh nhất thế
gian này.
Trình thuật Lc 1:26-38
nói về cuộc Truyền Tin. Sứ thần Gabriel vào nhà chào Trinh Nữ Maria bằng một
câu chúc: “Mừng vui lên, hỡi Người đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng bà.” Nghe lời ấy,
Thôn Nữ Maria bối rối, nhưng Sứ Thần trấn an ngay: “Thưa bà Maria, xin đừng sợ,
vì bà đẹp lòng Thiên Chúa. Và này đây bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai, và
đặt tên là Giêsu. Người sẽ nên cao cả, và sẽ được gọi là Con Đấng Tối Cao. Đức
Chúa là Thiên Chúa sẽ ban cho Người ngai vàng vua Đavít, tổ tiên Người. Người sẽ
trị vì nhà Giacóp đến muôn đời, và triều đại của Người sẽ vô cùng vô tận.”
Vẫn chưa hiểu hết ý, Đức
Maria nghiêm túc thưa với sứ thần: “Việc ấy sẽ xảy ra cách nào, vì tôi không biết
đến việc vợ chồng!” Sứ thần xác định: “Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà, và quyền
năng Đấng Tối Cao sẽ rợp bóng trên bà, vì thế, Đấng Thánh sắp sinh ra sẽ được gọi
là Con Thiên Chúa.” Sứ Thần dẫn chứng cụ thể: “Kìa bà Êlisabét, người họ hàng với
bà, tuy già rồi, mà cũng đang cưu mang một người con trai: bà ấy vẫn bị mang tiếng
là hiếm hoi, mà nay đã có thai được sáu tháng. Vì đối với Thiên Chúa, không có
gì là không thể làm được.”
Thế thì thật tuyệt. Đức
Maria thưa ngay: “Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như
lời sứ thần nói.” Lời “xin vâng” khiêm nhường và mau mắn của Đức Mẹ vô cùng quý
báu. Để rồi “chốc ấy Ngôi Thứ Hai xuống thế làm người, và ở cùng chúng ta.”
(Kinh Truyền Tin)
Năm xưa tại Fátima – Bồ
Đào Nha, Đức Mẹ đã đặt vấn đề: “Nếu loài người biết vĩnh cửu là gì thì họ sẽ
làm mọi thứ để thay đổi cuộc đời.” Lễ Đức Mẹ Mân Côi là dịp để tín nhân xét
mình về ba mệnh lệnh Fatima: Canh tân đời sống, tôn sùng Mẫu Tâm, và đọc kinh Mân
Côi.
Cầu nguyện bằng Kinh Mân
Côi là bí quyết giúp nhớ Kinh Thánh, vì Kinh Mân Côi tóm lược Kinh Thánh. Biết
Kinh Thánh sẽ dễ nhận biết Đức Kitô Giêsu. Mỗi Kinh Kính Mừng là một Đóa Hồng
Thiêng, mỗi Chuỗi Mân Côi là một Triều Thiên Hoa Hồng dâng kính Đức Mẹ. Thánh
Louis de Montfort nói: “Không có ai lần chuỗi Mân Côi hằng ngày mà bị lạc đường.
Đây là lời xác nhận mà tôi vui mừng ký nhận bằng máu của tôi.” Thật vậy, chính
Đức Mẹ sẽ dẫn chúng ta đi gặp Chúa Giêsu: AD JESUM PER MARIAM. Có nhiều đường dẫn
tới Chúa Giêsu, nhưng con đường ngắn nhất và chắc chắn nhất chính là Đức Mẹ.
Cuối cùng, hãy nhớ lời CP
Alan de la Roche (1428–1475) nhắn nhủ không chỉ hôm nay hoặc Tháng Mười này, mà
suốt những ngày chúng ta còn được hít thở không khí: “Nếu bạn kiên trì đọc Kinh
Mân Côi, đó là dấu hiệu có thể được cứu độ.” Chúng ta cầu nguyện bằng Chuỗi Mân
Côi, và chính Chuỗi Mân Côi dạy chúng ta cầu nguyện.
Lạy Thiên
Chúa nhân hậu, chúng con cảm tạ Ngài đã tiền định Trinh Nữ Maria làm Mẹ Đức
Giêsu Kitô, để chúng con cũng được kế thừa di sản thiêng liêng của Ngài. Xin
giúp chúng con yêu mến những sự trên trời. Lạy Thánh Mẫu Mân Côi, xin dẫn chúng
con tới gặp Con Yêu Dấu của Mẹ, xin cho chúng con được chết lành trong tay Mẹ.
Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ Từ Bi của chúng
con. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét