OK – một từ được dùng phổ biến trong nhiều ngôn ngữ

O K – một  từ  được  dùng  phổ  biến  trong  nhiều  ngôn  ngữ

(Sat, 12/09/2015 - Jos. Tú Nạc, NMS – tinvui.net)

Ngôn ngữ của bạn có sử dụng từ Anh ngữ nào không? Yes? No? Hello?

Bất kỳ ngôn ngữ nào cũng thường mượn từ của nhau. Những người nói tiếng Anh sử dụng nhiều từ bắt nguồn từ những ngôn ngữ khác. Chẳng hạn, bạn có thể nghe một người nói tiếng Anh nói điều gì đó như thế này:

‘I cannot believe I made that faux pas in front of everyone!’

Cụm từ ‘faux pas’ có nghĩa là một sai lầm xã hội. Chúng là tiếng Pháp. Nhưng nhiều người nói tiếng Anh sử dụng cụm từ này.

Một ví dụ khác là từ ‘prima donna.’ Từ này này là tiếng Ý. Nó có nghĩa là ‘đệ nhất phu nhân.’ Những người nói tiếng Anh sử dụng nó để nói về một người nào đó chỉ nghĩ về bản thân mình.

Nhiều ngôn ngữ cũng sử dụng các từ tiếng Anh. Ví dụ, họ sử dụng những từ như computer, internet và email. Tuy nhiên, đây không phải là những từ tiếng Anh được dùng phổ biến nhất. Bạn có biết từ dùng phổ biến nhất là từ nào không? Okay. Vâng, đó là từ Okay. Nó có tần số xuật hiện cao nhất trong các ngôn ngữ khác.

Okay là một từ thân mật, không trang trọng, thuộc ngôn ngữ nói - phong cách khẩu ngữ, được dùng trong hội thoại. Hầu như bạn không thấy nó xuất hiện trong các bài phát biểu quan trọng, phương tiện truyền thông tin tức, hoặc sách báo. Nhưng nó là một trong những từ tiếng Anh phổ biến nhất. Nó cũng là một trong những từ xuất khẩu tiếng Anh phổ biến nhất từ Hoa Kỳ! Giáo sư người Anh, Allen Metcalfe, đã viết một cuốn sách về từ okay. Ông nói với CBS News,

‘Không có từ nào khác mà được khắp thế giới công nhận rộng rãi. Không có từ tiếng Anh Mỹ (AmE) nào mà thành công ghê gớm như từ này.’

Một cách tổng quát, okay phát tín hiệu đồng ý, chấp nhận, hoặc thỏa thuận. Người ta có thể sử dụng nó theo nhiều cách khác nhau. Liz Waid, Christy Van Arragon, và Adam Navis chứng minh một số phương thức sử dụng từ okay.

Trước hết, okay có thể là một tĩnh từ hay một trạng từ. Nó có thể được dùng để diễn tả một hành động hoặc một sự việc. Bằng cách này, nó có nghĩa là "được rồi" hoặc "tốt."

‘Are you okay?’

Đây là một ví dụ nữa:

‘I hope the children are okay while we are gone.’

Nó cũng có thể có nghĩa là tốt, nhưng không tuyệt vời cho lắm.

“Did you enjoy the dinner last night?”

“It was okay.”

 Okay cũng có thể là một hành động hoặc một sự việc - một động từ hay danh từ.

‘Did your employer give you the time off that you asked for?’

‘Yes, he okayed it.’

Okay cũng phổ biến như một thán từ. Nó có thể xuất hiện đột ngột, đứng riêng một mình. Bằng cách này, nó chỉ đơn giản có nghĩa là ‘có’ hoặc ‘chắc chắn.’

‘Can you please wash those dishes?’

‘Okay.’

Hoặc nó có thể báo hiệu rằng mọi người cần phải có mặt.

‘Okay. Time to begin, please.’

Nó cũng có thể có nghĩa là ‘Đủ rồi!’

‘Okay! Please stop now!’

‘Okay, we are done with this part anyway.’

Bạn đã nghe bao nhiêu ý nghĩa khác nhau từ okay. Nhưng bạn có biết rằng ý nghĩa cũng thay đổi tùy thuộc vào cách bạn nói không? Giọng điệu của một người làm cho nó có một sự khu biệt về ý nghĩa. Ý nghĩa có thể thay đổi bất kỳ cách mà bạn sử dụng nó. Ví dụ câu ‘It was okay’ có thể là xác định hay phủ định. 

‘How was the show?’ 

 ‘It was okay.’

 ‘What do you think this person meant? What about this next example?’

‘It was okay!’

Câu trả lời thứ nhất nói rằng người đó đã không thực sự hài lòng, nhưng anh ta không thể nghĩ để nói xấu một điều gì đó. Câu trả lời thứ hai cho rằng người đó đã được thỏa mãn. Ngữ điệu của một người cũng thay đổi ý nghĩa của từ okay này   một từ cảm thán.

‘I think we should visit Sophia tonight. Okay?’

 ‘Okay.’

Người đầu tiên dùng từ okay để yêu cầu thỏa thuận. Người thứ hai sử dụng để biểu đạt câu hỏi, hoặc nghi ngờ.

Okay là một tiểu từ, nhưng nó có nhiều công dụng khác nhau!

Vậy từ rắc rối, phức tạp này xuất xứ từ đâu? Mọi người tranh luận về nguồn gốc của từ okay. Bản ghi chép sớm nhất trong in ấn là vào năm 1839 ở thành phố Boston. Vào thời điểm đó, nó đã được sử dụng phổ biến các nhóm ký tự báo hiệu lời nói. Nó cũng đã được phổ biến để đánh vần các từ biến âm, sử dụng các ký tự biến âm, như một trò đùa. Một tờ báo Boston sử dụng các chữ ‘O’ và ‘K’ có nghĩa là ‘oll korrect.’ Ký tự O có nghĩa là ‘tất cả,’ và K có nghĩa là ‘đúng.’

Khoảng thời gian này, Tổng thống Hoa Kỳ Martin Van Buren đã bắt đầu sử dụng từ này. Ông là tổng thống, và ông đã cố gắng để tái tranh cử tổng thống. Đảng chính trị của ông sử dụng câu: ‘Vote for OK.’ Van Buren là người New York, người ta gọi ông là Kinderhook. Trong trường hợp này, ông đã sử dụng ký tự OK có nghĩa là ‘Old Kinderhook.’ Câu nói đã cố gắng để đưa ra các thông điệp rằng Old Kinderhook là ‘all correct.’ Van Buren đã thất cử. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia ngôn ngữ cho rằng câu nói tranh cử ấy đã giúp để có một từ chungg. ‘OK’.  

Cách giải thích này còn có thể giải thích chính tả khác thường của từ okay. Người ta có thể viết okay bằng hai cách. Họ có thể viết các từ này bằng cách chỉ dùng các ký tự "O" và "K". Hoặc họ có thể viết nó theo cách này: o-k-a-y. Cả hai cách đều đúng.

Các chuyên gia thuộc ngôn ngữ khác nghĩ rằng từ này có nguồn gốc bản địa Mỹ. Những người Choctaw là một trong nhiều nhóm người Mỹ bản địa. Họ là những nông dân, hầu hết sống ở khu vực mà nay là tiểu bang Mississippi. Họ bị chính phủ Hoa Kỳ di dời xuống miền tây và hiện giờ hầu hết họ sống ở Oklahoma. Ngôn ngữ Choctaw có từ ‘okeh.’ Từ này có nghĩa là ‘nó là như vậy/ nó là thế.’ Điều này gần như đồng nghĩa với từ ‘okay’ ngày nay. Ngay từ năm 1825, các dịch giả Kinh Thánh Kitô giáo sử dụng từ ‘okeh’ trong bản dịch Kinh Thánh Choctaw. Vào thế kỷ 20, Tổng thống Hoa Kỳ Woodrow Wilson đã dùng ngôn ngữ Choctaw ký các văn bản là ‘okeh.’

Một số chuyên gia ngôn ngữ khác lại cho rằng okay xuất xứ từ Tây Phi. Một số ngôn ngữ Tây Phi có những tán thán từ nghe giống như okay. Ví dụ, từ ‘waw-kay’ trong ngôn ngữ Bantu và Wolof, hoặc ‘o ke’ trong ngôn ngữ Mande. Những từ này cũng thường được mang tín hiệu đồng ý. Người Tây Phi đã đến Hoa Kỳ làm nô lệ. Lý thuyết là những nô lệ Phi châu sử dụng những từ này khi nói tiếng Anh. Sau một thời gian, việc sử dụng từ này lan truyền phần còn lại của dân số nói tiếng Anh.

Không ai biết sự thật về câu chuyện này như thế nào. Nhưng ngày nay, okay bây giờ là một trong những từ phổ biến nhất trong tiếng Anh. Nó có thể không trang trọng đối với các bài phát biểu và văn viết. Nhưng người ta sử dụng nó mọi lúc, mọi nơi. Dẫu sao ‘okay’ bây giờ cũng được coi là một từ quốc tế, Giáo sư Metcalf tin rằng nó thể hiện giá trị văn hóa của Hoa Kỳ. Ông nói với CBS News,

“Nó sôi nổi, nó đơn giản. Người dân Hoa Kỳ không thích những tính cách phức tạp của cuộc sống. Và “okay” nói ngắn gọn và đơn giản khi bạn tiếp nhận thông tin.”

Jos. Tú Nạc, NMS