Những ca mổ tách song sinh dính liền ở Việt Nam

Thứ năm, 16/7/2020, VnExpress.net

Những  ca  mổ  tách  song  sinh  dính  liền  ở  Việt  Nam

Trong 32 năm kể từ ca mổ tách cặp song sinh Việt - Đức, thêm 10 đôi dính nhau được phẫu thuật thành công.

Việt - Đức

Ca phẫu thuật tách rời cặp song sinh dính liền đầu tiên của Việt Nam được thực hiện ngày 4/10/1988. Chỉ huy trưởng ca mổ là giáo sư, bác sĩ Trần Đông A, cùng 62 y, bác sĩ đầu ngành tại Việt Nam và Nhật Bản.

Anh em Nguyễn Việt và Nguyễn Đức sinh năm 1981 tại Kon Tum, trong tình trạng dính liền phần bụng, chung hậu môn và bộ phận sinh dục, có hai chân và một chân phụ. Hai anh em được đưa ra Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội, chữa trị. Một năm sau họ được chuyển vào Bệnh viện Từ Dũ TP HCM để theo dõi.

6 tuổi, Việt, người anh, bị hội chứng não cấp, hôn mê, có thể đột tử. Cặp đôi được đưa qua Nhật Bản chữa trị trong 3 tháng nhưng tình trạng bệnh không thuyên giảm. Đức có nguy cơ suy yếu và chết theo, nếu Việt qua đời. Bệnh viện Từ Dũ quyết định phẫu thuật tách rời hai anh em, cứu Đức, tìm cơ hội sống cho Việt. Cuộc đại phẫu thành công sau 15 giờ căng thẳng, tạo nên tiếng vang của ngành y học Việt Nam với thế giới, ghi danh vào sách kỷ lục Guinness thế giới.

Sau ca mổ, Việt sống đời thực vật 19 năm đến khi qua đời. Đức khỏe mạnh hơn, trưởng thành và lập gia đình.

Anh Nguyễn Đức cùng vợ và hai con năm 2019. Hai cháu là anh chị em sinh đôi. Ảnh Lê Phương.

Thu Cúc - Thúy An

Ca mổ tách Thu Cúc - Thúy An, quê Thanh Hóa, diễn ra tại Hà Nội ngày 17/1/2003. 50 y bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương và chuyên gia đến từ Mỹ thực hiện thành công ca mổ tách rời cặp song sinh.

Hai chị em dính nhau phần bụng, ức, ngực, gan, khoang màng tim, tá tràng, ruột non. Dính nhau nhiều cơ quan nên ca mổ này được các chuyên gia đánh giá là một ca mổ phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Thúy An lại bị dị tật tim bẩm sinh, tỷ lệ cứu sống cả hai em khoảng 50-60%, nếu cứu một em thì tỷ lệ là 70%. Sau khi cân nhắc, các bác sĩ đã quyết định mổ tách cứu cả hai bé. Sau 10 giờ ca mổ đã thành công.

Đôi song sinh gái dính liền ngực

Ca mổ tách được thực hiện vào tháng 11/2005. Bác sĩ Trần Đông A tiếp tục mổ chính. Hai bé gái song sinh dính liền 1/3 ngực dưới tới rốn, ở Bình Thạnh, TP HCM, được mổ tách thành công sau 8 giờ tại Bệnh viện Nhi đồng 2.

Hai cháu được phẫu thuật bằng dao mổ siêu âm đời mới nhất và dao mổ điện có sử dụng cầm máu bằng tia argon. Ê kíp 23 bác sĩ phẫu thuật tách rời toàn bộ bề dày của gan dính nhau, tách rời cơ hoành và xương ức, sau đó tách màng bao tim (do hai tim nằm chung một màng bao), tách màng phổi.

Trước phẫu thuật, hai bé tổng cân nặng 23 kg, đã đứng được nhưng sinh hoạt khó khăn. Sau mổ nhiều năm, hai chị em đã có cuộc sống riêng biệt, độc lập.

Cu - Cò

Anh em Cu và Cò chào đời ngày 2/12/2008 tại Nghệ An, dính nhau phần bụng còn các bộ phận khác thì khá nguyên vẹn. Ca phẫu thuật tách dính cho hai bé được thực hiện tại Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 17/12/2008, khi cả hai được 15 ngày tuổi.

Các bác sĩ đã thực hiện thông đường tiêu hóa bị tắc của bé Cò, vài ngày sau đó lại phẫu thuật chuyển lại động mạch cho bé Cu. Hai bé đang sống khỏe mạnh với gia đình tại Nghệ An.

Cặp song sinh dính xương ức

Năm 2010, hai bé trai 16 ngày tuổi, quê Bến Tre, bị dính liền gan và xương ức, được các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 phẫu thuật tách rời thành công.

Hai hệ tĩnh mạch cửa của hai bé có nhánh thông nhau, một bé có tim chỉ hai ngăn một tâm thất một tâm nhĩ. Đồng thời, cả hai bé đều bị bệnh tim bẩm sinh. Ngày 12/1/2010, bé tim hai ngăn bị biến chứng dẫn đến suy tim và phù nên các bác sĩ quyết định mổ sớm.

Ê kíp gồm 20 người, do bác sĩ Đào Trung Hiếu, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1, chỉ huy, mất 3 giờ phẫu thuật đã tách phần gan dính nhau, khống chế các mạch máu nối giữa hai gan, tách các phần dính còn lại, tái tạo thành công thành bụng từ các cơ.

Hai bé gái dính ngực, bụng, chung cơ quan sinh dục

Năm 2012, hai bé gái sinh đôi, quê Hà Giang dính nhau phần ngực, bụng, có chung một bộ phận sinh dục nhập Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị. Các em được giáo sư Nguyễn Thanh Liêm, giám đốc bệnh viện trực tiếp mổ tách rời.

Hai bé có các phần dính liền phức tạp, phải nhịn ăn hoàn toàn và chỉ nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch song dạ dày của hai bé ngày càng phình to, nguy cơ vỡ rất cao nên bác sĩ phải mổ sớm lúc các cháu mới 4 ngày tuổi.

Đôi song sinh ở Hà Tĩnh

Ngày 19/12/2012, hai bé gái song sinh dính nhau, quê Hà Tĩnh, được các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2 và Viện Tim TP HCM phẫu thuật tách rời. Ca phẫu thuật kéo dài 10 giờ.

Hai bé gái có đầu và tay chân riêng biệt, một cột sống, nhưng một bé bị vẹo cột sống do tư thế dính nhau gây nên. Hai bé dính nhau phức tạp ở gan và tim, mạch máu lớn gần tim tách biệt. Sau ca phẫu thuật tách, sức khỏe của hai bé ổn định.

Phi Long - Phi Phụng

Y học Việt Nam ghi nhận thêm một ca phẫu thuật tách rời thành công cặp song sinh tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP HCM, ngày 26/11/2013. Ca phẫu thuật tương đối phức tạp, bởi hai bé Nguyễn Phi Long - Nguyễn Phi Phụng bị dính liền ở tim và gan. Ca phẫu thuật kéo dài liên tục trong 12 giờ.

Bé Long sức khỏe tốt hơn nên quá trình phẫu thuật tiến hành rất suôn sẻ. Bé Phụng không có phần xương ức và mất rất nhiều da nên bác sĩ đã tạo phần xương nhân tạo và kéo da cho bé. Đây được xem là ca mổ tách song sinh dính liền nhau phức tạp nhất được thực hiện tại Bệnh viện Nhi Đồng 2.

Đôi song sinh dính liền vùng cùng cụt

Ngày 24/7/2016, sản phụ Nguyễn Thị Quyền, 18 tuổi, người S'tiêng, ở Bình Phước, sinh hai bé gái sinh đôi dính liền 15 cm hai xương sống vùng cùng cụt, ở tư thế đối lưng, mặt hướng ra hai bên. Sự tương dính rất phức tạp, nguy cơ tử vong và tàn tật cao.

Ca mổ phải dời đi dời lại trong nhiều tháng liền, do việc đặt túi giãn da, giúp da nới rộng bị thất bại liên tục. Ngày 23/8/2017, hơn 20 bác sĩ đưa hai bé vào phòng mổ. Các bác sĩ dùng kính vi phẫu, mở màng cứng và tách tủy, tách các sợi thần kinh dính liền giữa hai bé. Đến 18h30 cùng ngày, ca mổ thành công. Vết thương hở ngay sát ống tủy được che bởi các vạt da tự thân, không để lộ các mô xương, màng tủy...

Hai bé gái dính liền ngực

Đây là ca tách dính song sinh thứ 10 tại Việt Nam, được thực hiện bởi 18 bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM, ngày 2/10/2019.

Hai bé gái ở Quảng Nam, dính liền mặt trước từ ức tới bụng ngay từ khi sinh ra. Các bộ phận của hai bé như tiêu hóa, hô hấp, tim mạch đều nguyên vẹn và độc lập nhưng lại bị dính nhau phức tạp ở phần gan trái. Đây chính là điểm khó khăn nhất của cuộc mổ.

Diệu Nhi - Trúc Nhi

Ca thứ 11, vừa diễn ra hôm qua, ngày 15/7. Hai chị em song sinh Hoàng Diệu Nhi và Hoàng Trúc Nhi, 13 tháng tuổi, ở TP HCM, bị dính liền vùng bụng chậu phức tạp, sống cộng sinh vì chung nhiều nội tạng.

Ê kip phẫu thuật đông nhất so với 10 ca mổ trước, lên tới gần 100 y bác sĩ, hơn 13 giờ để tách rời thành công và tái tạo cơ thể khiếm khuyết cho các cháu. Các chuyên gia tiên lượng khả năng sống của cả hai bé hậu phẫu là trên 74%. Tiến sĩ, bác sĩ Trương Quang Định, là người dẫn dắt, phẫu thuật chính cuộc mổ này. Giáo sư Trần Đông A, 79 tuổi, tham vấn chính.

Hai bé Trúc Nhi - Diệu Nhi cũng dính nhau phần bụng chậu, giống anh em Việt - Đức, trước khi được mổ tách sáng 15/7. Ảnh: Hữu Khoa.

Thư An