BÀI HỌC TỪ THÁNH MONICA

Wed, 03/08/2022 - Lm Anmai, CSsR

Tác giả:  Trầm Thiên Thu

BÀI  HỌC  TỪ  THÁNH  MONICA

Các văn kiện và giáo lý của Giáo Hội nhấn mạnh một cách mạnh mẽ đến sự cần thiết không thể thiếu của gia đình – gia đình bền vững, ổn định, trường tồn. Giáo Hội gọi gia đình là “Giáo Hội Tại Gia.” Thánh Gioan Phaolô II đã xác định rằng “gia đình là tế bào cơ bản của xã hội, là con đường của gia đình và xã hội.

Lịch sử thế giới đã chứng minh một sự thật khó khăn nhưng quả quyết: việc làm sáng tỏ và sự sụp đổ cũng như sự tàn phá của gia đình dẫn đến kết quả là toàn bộ xã hội đang được làm sáng tỏ.

Tất cả chúng ta đều mang trong mình những vết thương từ xã hội, nhưng cũng từ chính gia đình của mình. Tất cả chúng ta đều bị tổn thương vì Nguyên Tội, tội cá nhân và tội cấu trúc gia đình. Nếu các vết thương không được bày tỏ và dẫn đến nguồn chữa lành thì các vết thương sẽ mở ra và lan rộng như những xúc tu làm tổn thương người khác.

Điều đó nghĩa là có một phụ nữ phi thường đã trải qua những vấn đề gia đình to lớn, những vết thương hở, những nỗi đau nhức nhối. Tuy nhiên, bà ấy không hề bỏ cuộc hay đầu hàng, mà bà đã tìm kiếm nguồn chữa lành và cứu cả gia đình, bằng khí cụ hoán cải và thánh hóa, đặc biệt là một thành viên trong gia đình bà.

Tên của bà là Monica và con trai bà là người đã được hoán cải nhờ ơn Chúa, qua lời cầu nguyện đẫm nước mắt, sự kiên nhẫn và hy sinh của bà. Người con đó là Augustinô vĩ đại. Cuộc đời và tấm gương của Thánh Monica thực sự có thể thôi thúc chúng ta, đặc biệt là những người mẹ, rằng đừng bao giờ bỏ cuộc, nhưng hãy chiến đấu ngoan cường và chạy đua để nhận phần thưởng xứng đáng mà Chúa dành cho chúng ta.

Sau đây là một số chi tiết về cuộc đời Thánh Monica để chúng ta suy tư, suy gẫm, cầu nguyện, noi gương, và để chúng ta chọn thánh nữ làm vị thánh bảo trợ rất đặc biệt của chúng ta trong những thời điểm khó khăn, đặc biệt là đối với gia đình.

1. KHUNG THỜI GIAN – Thánh Monica sinh năm 332 sau công nguyên và mất năm 387 – suốt 55 năm chuẩn bị cho phần thưởng thiên Đàng. Bà sinh tại Thagaste, Phi châu của La Mã. Bà sống cùng thời với hai giáo phụ Tây phương khác của Giáo Hội là Thánh Ambrôsiô ở Milan và Thánh Giêrônimô, một học giả Kinh Thánh vĩ đại.

2. GIÁO DỤC NGHIÊM TÚC – Cha mẹ nhờ một phụ nữ rất khắt khe nuôi dạy Monica. Nguyên tắc kỷ luật là cấm uống rượu giữa các bữa ăn. Nhưng Monica vẫn ranh mãnh chui vào hầm rượu và nhấm nháp chút rượu. Điều này cứ tiếp diễn và cuối cùng Monica uống nhiều hơn nữa.

Tại một thời điểm, Monica đã nghiêm khắc quở trách một người hầu và người hầu này đáp lại bằng cách gọi Monica là kẻ say rượu. Thay vì hung hăng với người hầu, Monica chấp nhận lời quở trách và bỏ rượu hoàn toàn. Chúng ta thấy, ngay từ hồi nhỏ, Monica đã có sự khiêm nhường, thể hiện qua việc sẵn sàng chấp nhận sửa chữa với tình huynh đệ, thay đổi và hoán cải.

3. HÔN NHÂN KHÔNG HẠNH PHÚC – Monica muốn dành thời gian để cầu nguyện và suy tư, nhưng cha mẹ muốn con gái kết hôn, và họ đã chọn Patrick. Người đàn ông này là người làm việc chăm chỉ, nhưng lại có những sai lầm nghiêm trọng về đạo đức. Patrick thường uống rượu quá nhiều, có tính lăng nhăng và rất hung bạo. Monica kiên nhẫn sửa chữa những khiếm khuyết của mình và cầu nguyện cho chồng.

4. CÁCH GIÀNH CHIẾN THẮNG – Khi Monica thấy chồng có tâm trạng tồi tệ, bà giữ im lặng và cầu nguyện cho chồng. Một bài học tuyệt vời cho chúng ta về cách cư xử với mọi người khi họ có tâm trạng tồi tệ. Cuộc chiến phải có hai người, nếu Monica không chiến đấu thì cuộc chiến sớm kết thúc.

5. ƠN HOÁN CẢI – Trước khi qua đời, nhờ lời cầu nguyện của Thánh Monica, người chồng Patrick đã hoán cải, được rửa tội, và hầu như chết khi giao hòa với Thiên Chúa. Thánh Monica cũng sống với bà mẹ chồng cay nghiệt và lắm chuyện. Rồi bà cũng được ơn hoán cải. Đó là sức mạnh của lời cầu nguyện, sự sám hối và sự kiên nhẫn!

6. ĐỨA CON NỔI LOẠN – Trong số ba người con, có một người con trai đã gây ra vô số đau khổ cho mẹ Monica, đó chính là Augustinô. Ông Patrick qua đời khi Augustinô 17 tuổi, ông rất ít quan tâm đến sự hình thành đạo đức và tinh thần của con trai. Thay vào đó, điều quan trọng đối với ông là trường học, sức mạnh thể lý và danh tiếng. Vì vậy, khi còn là thiếu niên và thanh niên, Augustinô đã kiêu hãnh, viển vông và đặc biệt là dục vọng. Những đam mê đó không bao giờ được kiểm soát, vì thế chúng đã kiểm soát và khiến Augustinô trở thành nô lệ cho đam mê tình dục.

7. BỆNH HOẠN VÀ LỜI HỨA THẤT BẠI – Khi còn trẻ, Augustinô mắc một căn bệnh hiểm nghèo thập tử nhất sinh. Augustinô hứa với Chúa rằng nếu được chữa lành thì sẽ theo đạo Công giáo. Augustinô thực sự được chữa lành, nhưng không giữ lời hứa.

8. GIÁO PHÁI CỦA AUGUSTINÔ – Trong khi đó, Augustinô lại đi theo một giáo phái là tà giáo Manicheism. Augustinô đã gắn bó với giáo phái vài năm. Điều này khiến mẹ Monica càng thêm kinh hoàng và đau khổ.

9. GIẤC MƠ CỦA MONICA – Một hình bóng rực rỡ xuất hiện với Monica và trấn rằng Augustinô sẽ trở lại với bà. Giấc mơ này đã an ủi bà và cho bà hy vọng lớn lao rằng một ngày nào đó, Augustinô sẽ trở thành môn đệ của Chúa Giêsu Kitô. Sau đó, một giám mục thánh thiện có lời nhận xét an ủi này: “Không thể để mất một đứa con trai sau khi rơi nhiều nước mắt.” 

10. BỊ CON TRAI LỪA MÀ VẪN KIÊN TRÌ – Khi 29 tuổi, Augustinô đến Rôma để hành nghề hùng biện – nghệ thuật nói trước công chúng. Thánh Monica mong muốn hơn bất cứ điều gì khác là sự hoán cải của con trai. Augustinô bảo mẹ đi vào nhà thờ gần đó để cầu nguyện, rồi Augustinô lên tàu và để mặc mẹ cầu nguyện. Bà lên con tàu khác và theo con đến Ý.

Bất chấp nhiều mâu thuẫn và thất bại, Thánh Monica không chịu bỏ cuộc. Theo Kinh Thánh, bà được so sánh với góa phụ kiên quyết khi bị quan tòa từ chối, quyết van nài cho đến khi đòi lại được công lý. (Lc 18:1-8) Thật là gương sáng cho những người mẹ đang đấu tranh với những vấn đề gia đình và giành chiến thắng cuối cùng.

11. THÁNH AMBRÔSIÔ ẢNH HƯỞNG THÁNH MONICA VÀ THÁNH AUGUSTINÔ – Thiên Chúa thường sử dụng những nguyên nhân phụ để thực hiện kế hoạch vĩ đại của Ngài. Nguyên nhân phụ thường là con người, và những người thánh thiện trên đường đời. Đó là trường hợp của Thánh Ambrôsiô trong cuộc đời của Thánh Monica và Thánh Augustinô. Thánh Ambrôsiô đã để lại dấu ấn sâu sắc cho cả hai mẹ con, nhưng theo hai cách khác nhau.

Augustinô bị lôi cuốn bởi những lời lẽ chân lý tuôn trào từ trái tim của vị Tiến sĩ Giáo Hội vĩ đại. Ngoài ra, Thánh Ambrôsiô thực sự là người cha mà Augustinô cần gấp. Tính cách cương nghị, sự tự hiến rộng rãi, sự can đảm khi đối mặt với xung đột, với tình yêu thương và lòng thương xót tràn trề toát ra từ Thánh Ambrôsiô, đã khiến Augustinô ngày càng đến gần Chúa hơn.

Với người mẹ Monica, đó là sự chăm chú lắng nghe những vấn đề và trái tim tan vỡ của mình. Cũng như lời khuyên tốt lành của Thánh Ambrôsiô đã thấm nhuần trong lòng người mẹ Monica: “Hãy tin tưởng rằng một ngày nào đó đứa con trai nổi loạn của bà sẽ rời bỏ lối sống tội lỗi của mình và hiến mình cho Thiên Chúa.” Thánh Ambrôsiô đã trấn an Monica bằng lời lẽ an ủi: “Không thể mất một đứa con trai sau khi rơi nhiều nước mắt.”

12. KHOẢNH KHẮC HOÁN CẢI – Monica đã cầu nguyện, khóc lóc, dâng hy sinh và những đau khổ của mình trong nhiều năm. Augustine 31 tuổi và thời điểm quan trọng đã đến. Augustinô đang ở trong vườn và nghe thấy giọng nói giống như của một đứa trẻ mời gọi: “Hãy cầm lấy và đọc.” Augustinô cầm lấy Sách Thánh và đọc thư gửi tín hữu Rôma: “Chúng ta hãy ăn ở cho đứng đắn như người đang sống giữa ban ngày: không chè chén say sưa, không chơi bời dâm đãng, cũng không cãi cọ ghen tương. Nhưng anh em hãy mặc lấy Chúa Giêsu Kitô, và đừng chiều theo tính xác thịt mà thỏa mãn các dục vọng.” (Rm 13:13-14)

Cuối cùng, sau nhiều năm dài đấu tranh, Augustinô đã quyết tâm từ bỏ làm nô lệ cho những đam mê tình dục của mình. Augustinô đã cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin ban cho con sự trong trắng!” nhưng vẫn chưa được. Bây giờ là lúc từ bỏ những công việc của xác thịt, từ bỏ bóng tối và bước đi trong ánh sáng.

13. ĐỜI SỐNG MỚI TRONG ĐỨC KITÔ

Chàng Augustinô nói với mẹ Monica và GM Ambrôsiô về quyết định của mình và sau đó được rửa tội, mặc lấy con người mới là Chúa Giêsu Kitô và lột bỏ con người cũ. Thánh Monica vui mừng vô cùng!

Cuối cùng, thấy đứa con nổi loạn từ bỏ lối sống tội lỗi và kiên quyết theo Chúa Giêsu là kết quả của những lời cầu nguyện liên lỉ, đẫm nước mắt, hy sinh mãnh liệt và tham vấn thường xuyên.

14. RA ĐI BÌNH AN – Lòng tràn đầy niềm vui và sẵn sàng trở về nhà ở Phi câu, Thánh Monica đã thấy ước mơ của mình hiện thực. Người chồng Patrick được ơn hoán cải và được rửa tội trước khi chết. Mẹ chồng cũng đã được ơn hoán cải. Nhưng quan trọng nhất là đứa con trai nổi loạn của bà, bị nô lệ bởi những đam mê cho đến năm 31 tuổi, cũng đã được ơn hoán cải và dâng lại cho Đức Kitô. Giờ đây, bà đã sẵn sàng rời khỏi thế giới này và đi nhận phần thưởng vĩnh cửu.

15. HOÁN CẢI TẠI OSTIA – Sau khi Augustinô hoán cải, hai mẹ con đã say sưa trò chuyện sâu sắc về những gì sẽ như thế nào khi ở trên Thiên Đàng. Tràn ngập niềm vui và an ủi, cả hai đã chia sẻ suy nghĩ về Ngôi Nhà Thiên Đàng vĩnh cửu của họ.

Thánh Phaolô nhắc chúng ta về những niềm vui trên Thiên Đàng: “Mắt không thấy; tai không nghe cũng như không lọt vào tâm trí con người những niềm vui mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho những ai yêu mến Ngài.” Thật quan trọng biết bao đối với tất cả những ai thường xuyên suy niệm về Thiên Đàng, niềm vui của Thiên Đàng và những bước chúng ta nên dùng để đạt được Thiên Đàng.

16. MONICA QUA ĐỜI – Trong khoảng 5 ngày kể từ cuộc trò chuyện của hai mẹ con, Thánh Monica bị sốt cao, sau đó bà bất tỉnh, hầu như mất cảm giác đang ở đâu. Hai con trai của bà đều có mặt và biết mẹ Monica sắp qua đời. Augustinô cố kìm nước mắt, vì cảm thấy thực sự yêu mẹ lắm. Được ở gần người thân khi họ hấp hối là điều rất quan trọng, nếu Chúa cho chúng ta cơ hội thì đừng bỏ qua.

17. ƯỚC MUỐN LỚN NHẤT CUỐI ĐỜI – Con trai Augustinô nói với mẹ Monica rằng sẽ chuyển thi mẹ trở lại Phi châu để chôn cất. Đầy buồn bã và đau khổ trước mong muốn trần thế này của con trai, Thánh Monica đã quở trách con về việc nói chuyện ngớ ngẩn đó. Mong muốn lớn nhất của Thánh Monica là, sau khi cô ấy chết, bà được nhớ đến trong những lời cầu nguyện và thánh lễ.

Cầu nguyện cho người sống và xin ơn hoán cải của họ là điều quan trọng lắm, nhưng cũng phải cầu nguyện cho người chết nữa.

18. ĐAU KHỔ CÀNG DỮ DỘI – Như Thánh Monica nói, sự đau khổ của bà càng gia tăng khi đến gần thời điểm quan trọng là bà phải rời bỏ đời này để bước sang đời sau. Thật vậy, đau khổ có giá trị vô hạn khi nó được chấp nhận và kết hiệp với Thập Giá của Chúa Giêsu.

19. CÁI CHẾT CỦA MẸ, TƯƠNG LAI CỦA CON – Thánh Monica chết trong sự thánh thiện. Chúng con con trai Augustinô trở thành linh mục và giám mục. Sau đó, với tư cách là giám mục, ngài đã trở thành mục tử đích thực của các linh hồn. Ngài dũng cảm chiến đấu chống lại nhiều dị giáo thời đó: Các tà thuyết Manicheism, Arianism và Donaanism – gọi tắt là Mani, Arian và Donaan. Ngài trở thành một trong những người viết phong phú và sâu sắc nhất trong lịch sử Công giáo và thế giới nói chung. Ngài là Giáo phụ và Tiến sĩ của Giáo Hội, được trao tước hiệu “Tiến Sĩ Ân Sủng.”

20. CẦU NGUYỆN VÀ CẢM HỨNG TỪ BÀI HỌC CỦA THÁNH MONICA

+ Khiêm Nhường – Bà sẵn sàng chấp nhận sự sửa đổi huynh đệ khi còn nhỏ (bỏ rượu) và thay đổi cuộc đời bà. Tất cả chúng ta đều được kêu gọi sửa đổi nhiều lần và phải trải qua sự hoán cải hằng ngày.

+ Hôn Nhân – Bà kết hôn với một người đàn ông tồi tệ là Patrick và phải chịu đựng những nỗi đau khôn nguôi. Chúng ta hãy giúp những người trẻ của chúng ta cẩn thận trong việc lựa chọn bạn trăm năm. Đó là quyết định quan trọng nhất trong đời họ, với tư cách là con người.

+ Cách Đối Xử Với Những Người Giận Dữ – Khi người thân hoặc bạn bè cảm thấy đau khổ và tức giận, tốt hơn hết là đừng quở trách họ, cố gắng thay đổi hoặc la mắng họ. Điều này giống như ném một tảng đá vào tổ ong bắp cày. Cách tốt hơn: im lặng, cầu nguyện và kiên nhẫn.

+ Kiên Trì Với Mâu Thuẫn và Thất Bại – Khi mọi thứ không theo ý mình, Thánh Monica vẫn không bỏ cuộc. Bà hành động hoàn toàn ngược lại. Giống như dụ ngôn về người đàn bà góa van nài, Thánh Monica kiên trì cầu nguyện và tin tưởng vào Chúa.

+ Mở Khóa Trái Tim Chúa: Cầu Nguyện, Sám Hối, Kiên Nhẫn, Kiên Trì và Điềm Đạm – Để mở khóa Trái Tim Chúa và đạt được sự hoán cải, Thánh Monica tận dụng những chìa khóa này: Cầu nguyện liên tục, sám hối và ăn chay. Bà thực hiện tính kiên nhẫn của Thánh Gióp, quyết không bỏ cuộc, luôn kiên trì. Bà không bao giờ đánh mất phẩm giá của mình, vẫn duy trì tính điềm đạm và cao thượng.

Có 5 vấn đề chúng ta phải lưu ý áp dụng để biến đổi các thành viên trong gia đình:

+  Hoán Cải Gia Đình – Cả gia đình đã được hoán cải vì ân sủng của Thiên Chúa và sự thánh thiện của một người trong gia đình – Thánh Monica. Các gia đình ngày nay vẫn có thể được hoán cải bởi sự thánh thiện của một người trong gia đình họ.

+ Linh Hướng và Tham Vấn – Thánh Monica không giữ những vấn đề cho riêng mình và để cho sự chán nản dồn nén trong bà. Đúng hơn, bà đã chia sẻ vấn đề với vị linh hướng – vị giám mục vĩ đại là Thánh Ambrôsiô. Hãy tìm một người linh hướng để có thể trút bầu tâm sự, chia sẻ và bày tỏ nỗi niềm riêng.

+ Tình Mẹ Dành Cho Con Trai – Điều quan trọng hàng đầu của Thánh Monica là tình yêu dành cho Thiên Chúa, nhưng cũng là tình yêu bà dành cho con trai Augustinô. Thánh Tôma Aquinô định nghĩa: “Tình yêu là sẵn sàng làm điều tốt cho người kia.” Điều tốt nhất là sự cứu rỗi linh hồn của chúng ta!

+ Điều Cuối Cùng – Không lâu trước khi Thánh Monica chết, bà đã chiêm ngưỡng và nói về Thiên Đàng với Thánh Augustinô. Bà ít lo lắng về nơi chôn cất, nhưng bà được tưởng nhớ sau khi chết, trong những lời cầu nguyện và đặc biệt là trong Thánh Lễ. Bà chết và bay tới Thiên Đàng.

+ Bài Học Cho Các Bà Mẹ – Ngày nay, hơn bao giờ hết, các bà mẹ có thể dễ dàng nhận biết với Thánh Monica, người đã bị tấn công bởi rất nhiều vấn đề! Những người chồng không tin tưởng, hoặc những người chồng có thói hư tật xấu, con trai và con gái nổi loạn, những người thân buôn chuyện – ước gì chúng ta có thể nhìn vào gương của Thánh Monica và áp dụng chương trình hoán cải: cầu nguyện, sám hối, nhẫn nại, kiên trì và cân bằng.

LỜI NGUYỆN

Lạy Thiên Chúa giàu lòng thương xót và niềm an ủi cho những người sầu khổ, những giọt nước mắt của Thánh Monica đã thúc đẩy Thánh Augustinô hoán cải theo đức tin của Chúa Kitô. Nhờ lời cầu của các ngài, xin giúp chúng con từ bỏ tội lỗi và tìm thấy lòng nhân từ của Chúa. Xin ban ơn này qua Thánh Tử Giêsu Kitô, Chúa chúng con, Đấng hằng sống và hiển trị cùng với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, một Thiên Chúa duy nhất muôn đời. Amen.

LM. ED BROOM, OMV

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ)